Bánh trứng kiến

là món ăn độc đáo của người Tày ở Cao Bằng. Bánh được làm từ bột gạo nếp, trứng kiến, lá vả. được làm từ bột gạo nếp, trứng kiến và không thể thiếu được lá vả non. Bột nếp tốt được chế biến từ giống nếp "Vì pất" (Mỡ vịt-tiếng Tày). Giống nếp "Vì pất" có nhiều phẩm chất tốt. Khi đồ xôi hay nấu cơm (theo kiểu người Tày Cao Bằng) hoặc làm bánh thì loại nếp này thơm đặc biệt, dẻo và ngọt.

Trứng kiến không phải ở đâu cũng có và không phải loại kiến nào cũng cho trứng để làm bánh. Người Tày Cao Bằng khai thác trứng từ loài kiến lành, làm tổ ở cành cây có gai như cây găng trên đồi núi. Kiến cho trứng lành cắn không đau và không độc như các loài kiến khác. Vào dịp tháng 2-3 âm lịch người ta vào núi tìm trứng kiến. Dùng dao chặt cành cây có tổ kiến đặt vào chậu hay rá rổ đan dày. Phá tổ, kiến bố mẹ sẽ nhanh chóng bỏ đi, để lại trứng. Dùng tay vỗ tổ kiến cho trứng kiến rụng ra. Tổ kiến to có thể bằng cái mũ. Để kiến bỏ đi nhanh và không tha theo trứng người Tày thường cho thêm lá cây vào chậu. Trứng kiến thực chất là ấu trùng kiến, chính vì vậy mà tỷ lệ đạm rất cao, nhiều chất bổ, tuy nhiên một số người ăn có thể bị dị ứng. Một người vỗ trứng kiến một buổi có thể được một vài cân. Ngay tại chợ thị xã Cao Bằng, một cân trứng kiến cũng chỉ tương đương giá một ký thịt lợn ngon. Trứng kiến ngoài làm bánh: "Pẻng rày" còn rang, xào nấu làm thức ăn bình thường như nhiều món khác, trứng kiến xào măng, người khó ăn cũng ít có cớ để chê.

Bột nếp có thể làm từ bột khô hoặc bột ướt. Những người có kinh nghiệm khi làm bánh trứng kiến thường pha một tỷ lệ nhất định bột gạo tẻ, chất lượng bánh sẽ ngon hơn. Chẳng khác gì làm bánh giậm ở xuôi. Bột gạo được dát mỏng vừa phải, dày cỡ nửa phân rồi áp vào lá vả non. Tiếp đến là cho trứng kiến đã xào, rang rải đều trên mặt miếng bột, rồi cho tiếp lá vả áp trên mặt nhân trứng kiến. Để miếng bánh đẹp, thường người ta cắt miếng bánh vuông vức. Bánh được hấp cách thủy cho tới chín. Xin lưu ý là không thể thay lá vả bằng loại lá khác. Khi ăn cũng đừng tìm cách bóc tách lá vả đi, mà có muốn bóc cũng rất khó bởi lá vả sau khi được hấp chín đã dính chặt vào bánh. Ăn miếng bánh trứng kiến có đủ hương vị của rừng, đồng quê, đậm đà của muối biển.

"Pẻng rày" - có thể tìm mua trong phố chợ. Tuy nhiên không dám chắc bánh bán ở chợ có thể so sánh với bánh ở các gia đình tự làm để ăn.

(Theo VHNTAU)