Xử lý sự cố phần cứng

Phần
cứng trong hệ thống là những thiết bị không dễ dàng bị hư hỏng. Tuy
nhiên, rất có thể một ngày đẹp trời nào đó các thiết bị này bị trục trặc
và lỗi "màn hình xanh" là một triệu chứng nguy hiểm thông báo cho người
dùng đã đến mức tuổi thọ của chúng.

Trong phần III, với trường hợp hệ thống thậm chí không thể khởi động được trong Safe mode và tùy chọn "Last known good configuration" cũng không trợ giúp được gì thì nguyên nhân hư hỏng phần cứng đang chiếm một tỉ lệ rất cao.

Cũng
như với phần mềm, trước tiên, ta cần khảo sát từng trường hợp. Bạn hãy
xem xét có phần cứng nào mới nhất được gắn vào hệ thống có nguy cơ làm
phát sinh lỗi hay không. Tiến hành tắt nguồn, tháo linh kiện đó ra (trừ
CPU) và khởi động lại hệ thống.

Trường hợp bạn không thường tháo
gỡ hay thay đổi linh kiện phần cứng hoặc cách xử lý ở trên không giải
quyết được vấn đề thì ta tiến hành xử lý đến bộ nhớ của hệ thống.

Kiểm tra bộ nhớ

Trước
khi bắt đầu thử nghiệm bất cứ chương trình kiểm tra bộ nhớ nào thì bạn
lưu ý rằng mình đang cài đặt bao nhiêu thanh bộ nhớ (RAM) trên hệ thống.
Nếu bạn có trên 2 thì hãy thử nghiệm với từng thanh một. Sau đó, ta có
thể dùng các chương trình kiểm tra bộ nhớ như [You must be registered and logged in to see this link.] , [You must be registered and logged in to see this link.] hay [You must be registered and logged in to see this link.].
Cả ba đều là những tiện ích miễn phí nhưng có độ chính xác cao, thường
được dùng bởi những kỹ sư sửa chữa phần cứng. Sử dụng trên đĩa mềm hoặc
CD để kiểm tra trong khi khởi động (boot) hệ thống.

Phiên bản
Memtest86+ 1.70 có 2 chế độ kiểm tra là "basic" và "advanced", chúng
khác nhau về cơ chế, mức độ kiểm tra kỹ lưỡng và thời gian kiểm tra. Cài
Memtest86+ lên đĩa mềm hoặc CD rồi boot hệ thống, nhấn phím "C" để mở
một trình đơn mới cho phép bạn chọn lựa chế độ kiểm tra. Bất kỳ lỗi nào
trong bộ nhớ cũng đều được hiển thị phía dưới màn hình.

Kiểm tra lỗi bộ nhớ với Memtest86+

Windows Memory Diagnostic.

Xử lý: Nếu phát hiện ra lỗi
từ thanh RAM nào, bạn tắt nguồn, tháo phích cắm ra khỏi ổ điện và tháo
thanh RAM bị lỗi ra khỏi khe cắm. Làm vệ sinh cẩn thận với chân RAM và
khe cắm. Sau đó, hãy thử cắm sang một khe khác. Bật nguồn và khởi động
lại hệ thống để kiểm tra lại bộ nhớ có hoạt động tốt hay không. Nếu vẫn
bị lỗi thì thanh RAM đã bị hư hỏng và đến lúc thay một thanh RAM mới.
Hoặc để chắc chắn hơn, bạn cũng có thể đem thanh RAM gắn sang một hệ
thống khác rồi kiểm tra.

Kiểm tra hệ điều hành

Windows
XP thường hay ngưng hoạt động nếu những tập tin hệ thống bị mất đi hay
lỗi do ổ đĩa, virus phá hoại. Ngoài ra, khi bạn chuyển toàn bộ hệ điều
hành đã cài đặt trên ổ cứng sang một hệ thống phần cứng khác thì rất có
thể sẽ gặp lỗi "màn hình xanh". Để HĐH hoạt động tốt trở lại, ta phải
thực hiện công việc sửa chữa và cập nhật tập tin hệ thống.

Xử lý: ta sử dụng chức năng "Repair Install".
Chức năng này cho phép tái cài đặt lại toàn bộ những tập tin hệ thống
trong Windows nhưng bỏ qua các thư mục, thiết lập và không ảnh hưởng đến
dữ liệu người dùng.

1. Cho đĩa CD cài đặt Windows XP vào ổ CD-Rom.
2. Vào CMOS thiết lập khởi động từ ổ CD để boot với Windows.
3. Chọn tùy chọn "Press Enter to set up Windows XP now"
4. Nhấn F8 để bỏ qua bản quy định bản quyền (EULA)
5. Nhấn phím "R" để bắt đầu sửa chữa cài đặt.

Những
dữ liệu có sẵn của bạn sẽ không bị thay thế, hệ thống chỉ đơn giản là
cài đặt lại các tập tin hệ thống và quét lại tất cả thông tin phần cứng.
Khi tiến trình xử lý xong, hệ thống sẽ khởi động lại. Lưu ý rằng sau
khi thực hiện công việc này, bạn nên cập nhật lại Windows tại Windows
Update để cập nhật các bản vá lỗi vì tiến trình xử lý sẽ gỡ bỏ toàn bộ
phần cập nhật.

Nếu các trường hợp và cách xử lý trên vẫn không giúp bạn giải quyết được vấn đề, hãy tham khảo các trường hợp còn lại.

Giao diện SpeedFan với nhiều chức năng hỗ trợ theo dõi thông tin nhiệt độ, tốc độ quạt ... của phần cứng.

Ổ cứng: Thông thường nếu nguyên do từ ổ đĩa
cứng, thì không may cho bạn rằng ổ cứng có thể đã bị hư hỏng phần đầu từ
(ổ quay). Việc đầu tiên cần làm khi nghe ổ cứng phát ra tiếng động "rột
roạt" nặng nề trong lúc hoạt động hoặc tỏa nhiệt quá nóng một cách bất
thường là sao lưu lại toàn bộ dữ liệu quan trọng lên CD, DVD hoặc ổ cứng
sao lưu khác.

Tốt nhất trong trường hợp này là bạn
nên dự trữ, mua mới một ổ cứng khác vì tuổi thọ của ổ cứng mà bạn đang
sử dụng đã đến "hạn". Bo mạch trên ổ cứng có thể thay được khi hư hỏng
nhưng ổ quay đầu từ thì không thể vì bao bọc nó là chân không.

Vi xử lý: Chính xác
hơn ở đây là quạt tản nhiệt của vi xử lý có bị hư hỏng hay không. Bạn có
thể kiểm tra nhiệt độ của vi xử lý, nhiệt độ bên trong thùng máy (case)
xem có quá mức cho phép trong BIOS hoặc với phần mềm [You must be registered and logged in to see this link.].

Ngoài ra, card màn hình (video card),
nguồn điện (PSU) cũng có thể là nguyên nhân. Do đó, một khi bạn đã muốn
xác định lỗi để có thể giải quyết tận gốc thì tham khảo lần lượt từ phần
mềm đến phần cứng hoặc tùy theo kinh nghiệm xử lý rồi thao tác với từng
thành phần một.

Nếu bạn không am tường việc tháo lắp,
thử nghiệm, kiểm tra thì hãy đem hệ thống đến cho nhân viên kỹ thuật xử
lý khi thường xuyên gặp "màn hình xanh chết chóc" (BSOD) vì đó là tín hiệu báo hệ thống bạn đang gặp nguy cơ hư hỏng.